Meer over buxusziekten

Als mensen op zoek gaan naar buxusalternatieven, is dat vaak omdat er buxushagen in de buurt zijn die aan buxusziekten lijden. Misschien wil je wel meer over buxusziekten weten voordat je jouw beslissing maakt. Er zijn tegenwoordig namelijk verschillende bedreigingen voor de buxus. Dat was vroeger wel anders. Daarom dachten mensen van oudsher ook dat ze zich nauwelijks zorgen hoefden te maken om hun buxushaag. Zolang een buxushaag geen natte voeten had en een plekje kreeg waar hij niet al te veel wind vangt, zou deze wintergroene haag de tuin het hele jaar opsieren met zijn dichte pak charmante donkergroene blaadjes. Over buxusalternatieven hoefden kwekers en tuiniers een lange tijd niet na te denken. Nu er meer over buxusziekten bekend is, moet men voor de buxus alternatieven zoeken.

Welke buxusziekten zijn er?

De buxus kan last krijgen van verschillende ziektes, maar de meeste schade wordt aangericht door de buxusschimmel en de buxusmot. Eigenlijk zijn beide termen een beetje verwarrend. Het is namelijk niet de buxusmot (Cydalima perspectalis) zelf die een buxushaag vernietigt, maar zijn rupsen. Die overleven op het sap dat zich in de bladeren van de buxus bevindt en vreten daarom als ze de kans krijgen een hele buxushaag kaal. Ook de term “buxusschimmel” is wat misleidend, omdat er niet maar één schimmel actief is. Over het algemeen worden buxushagen aangetast door verschillende schimmels, waarvan de Cylindrocladium buxicola en de Volutella buxi de meest voorkomende zijn. Hoewel deze bedreigingen verschillend te werk gaan, is het effect hetzelfde: het blad van je buxushaag zal eerst verkleuren en vervolgens afvallen.

Van origine komt de buxusmot van de andere kant van de wereld. Zijn oorspronkelijke leefgebied is Oost-Azië. Tot 2006 was er in Europa daarom geen enkele reden om ons zorgen te maken over de buxusmot. In dat jaar werd de buxusmot echter voor het eerst in Europa gezien. Onderzoek heeft uitgewezen dat de mot op een houten verpakking zat die in het grensgebied van Zwitserland en Duitsland terecht is gekomen. In 2007 werden de eerste gevallen van de buxusmot in Nederland gemeld en kort daarna stierven de eerste buxushagen af. De buxusschimmel is al wat langer actief. Deze maakte midden jaren negentig een einde aan het idee dat de buxus immuun voor alle plantenziektes is. Toen werd hij namelijk ontdekt in een aantal Britse buxushagen. De verspreiding van beide bedreigingen ging vervolgens zeer snel.

Zijn buxusziekten te bestrijden?

In principe is het mogelijk om buxusziekten te bestrijden. Dat is een kwestie van er op tijd bij zijn en grondig te werk gaan. Of de buxusrups jouw buxushaag heeft weten te vinden is vrij makkelijk vast te stellen. Dit ongedierte is namelijk felgroen van kleur. Zelfs tegen de donkergroene kleur van een buxushaag vallen ze dus niet makkelijk weg. Als je jouw haag in de periode van april tot augustus zeer regelmatig op rupsen controleert, kan het zijn dat je de rupsen zo vroeg ontdekt dat alleen de rupsen verwijderen of de aangetaste takken wegknippen voldoende is. Vaak is het echter zo dat ze hun eieren al in de binnenkant van de haag gelegd hebben. Wanneer deze uitkomen, zullen de rupsen snel hun weg naar buiten vreten.

Het is ook vrij makkelijk te zien of je haag aangetast is door een van de bekende schimmels. De Volutella buxi maakt de bladeren bruin en de Cylindrocladium buxicola laat zwarte strepen achter op de takken en bruine of zwarte vlekken op de bladeren. Zijn deze tekenen duidelijk te zien? Dan is het vaak al te laat en is het met een paar dagen gedaan met je haag. Zijn er echt maar een paar takken getroffen? Snoei deze dan zo snel mogelijk en zorg dat ze de gezonde stukken van de haag niet aanraken. Ook je kleding en je snoeischaar moeten daarna grondig schoongemaakt worden, want als daar nog sporen van de schimmels op zitten, zijn ze binnen de kortste keren terug in je haag. Regelmatig behandelen met een fungicide als Eminent kan helpen.

Mijn buxushaag is ziek. Wat nu?

Omdat de bestrijdingsmiddelen voor de buxusmot en de buxusschimmel prijzig zijn en alleen werken als de behandeling uiterst nauwkeurig gebeurt, is het vaak voordeliger om voor een buxusvervanger te kiezen. Vooral de Japanse hulst ‘Dark Green’® wordt hier vaak voor gebruikt. Dat is ook niet zo verwonderlijk, want anders dan zijn naam misschien doet vermoeden lijkt deze Japanse hulst heel veel op de buxus. De bladeren zijn klein, donkergroen en ovaal en hoewel de Japanse hulst ‘Dark Green’® iets sneller groeit dan de buxus, is hij in de haag of als vormsnoeiexemplaar goed onder controle te houden. De Lonicera nitida (Chinese kamperfoelie) groeit een stuk sneller en is daarom af te raden voor vormsnoei, maar als er staat wel snel een dicht vertakte lookalike van je oude buxushaag in de tuin.

Hoewel de stijlvolle uitstraling van een buxushaag nooit helemaal te evenaren is, zijn de Japanse hulst ‘Dark Green’® (botanische naam: Ilex crenata ‘Dark Green’®) en de Lonicera nitida hele geschikte alternatieven voor als jouw buxushaag aangetast is door een van de buxusziekten. Ook als je nog geen buxushaag hebt, maar de buxusschimmel en de buxusmot in jouw wijk gesignaleerd zijn, kun je beter het zekere voor het onzekere nemen en voor een van de beschikbare buxusvervangers kiezen. Naast de twee uitstekende alternatieven die we eerder noemden, zou je ook voor een andere kleur kunnen kiezen. Een andere kweekvorm van de Ilex crenata bijvoorbeeld. Of een van de bonte uitvoeringen van de kardinaalsmuts.